بررسی عوامل اجتما عی–روانی تعیین کننده کیفیت زندگی بیماران قلبی عروق کرونر پس ازعمل جراحی قلب باز

بیماری های عروق کرونر قلب تا سال2020 اصلی ترین علت مرگ و میرخواهند بود. عوامل سنتی خطرساز(سن بالا، سابقه خانوادگی، چاقی و رژیم غذایی) تنها نیمی از واریانس بیماری قلبی را تبیین می کنند. ازاین رو، امروزه پژوهشگران به عوامل اجتماعی و روانی خطرساز از قبیل: اضطراب، افسردگی، حمایت اجتماعی- اقتصادی و ادراک بیماری علاقمند شده اند. پژوهش حاضربا هدف تبیین رابطه بین عوامل روانی- اجتماعی با کیفیت زندگی بیماران قلبی عروق کرونر پس از عمل جراحی قلب باز در شهر شیراز انجام شد. برای رسیدن به اهداف مورد نظر تحقیق، از نظریه شبکه اجتماعی و ارتقاء سلامت پندر استفاده شد. مطالعه حاضر در قالب یک طرح پیمایشی و به صورت مقطعی انجام شد. داده های این مطالعه از102نفر از بیمارانی که جراحی بای پس را در بیمارستان قلب الزهراء شیراز انجام داده بودند، جمع آوری و بیماران با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب گردیدند. ابزارگردآوری داده ها، پرسشنامه های استاندارد شدۀ؛ اضطراب و افسردگی بیمارستانی، ادراک بیماری(ipq)، حمایت اجتماعی نوربک و کیفیت زندگی جهانی بود. برای سنجش پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است.که برای مفاهیم اساسی پرسشنامه از مقدار مناسب برخوردار بود. داده ها با استفاده از نرم افزارspss و آزمون های همبستگی، تی تست و رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی مورد تحلیل قرارگرفتند. نتایج نشان داد که همبستگی معکوس و معنی داری بین افسردگی و اضطراب و همبستگی مثبت و معنی داری بین حمایت عاطفی و ادراک بیماری با مؤلفه های کیفیت زندگی وجود دارد. همچنین کیفیت زندگی و مؤلفه های آن با جنس ( 19/4t =)، میزان درآمد ( 375/0r =)، سطح تحصیلات (212/0r= ) و نوع شغل(74/2f= ) ارتباط آماری معنی داری داشت. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای اجتماعی- جمعیت شناختی3/14درصد، مقیاس ادراک بیماری7/43درصد و متغیرهای اضطراب، افسردگی و حمایت عاطفی6/74درصد، از واریانس کیفیت زندگی را تبیین کردند. باتوجه به یافته های تحقیق، عوامل روانی- اجتماعی (افسردگی، اضطراب، ادراک بیماری و حمایت عاطفی) بیش ازسایر عوامل بر بهبود بیماری وکیفیت زندگی بیماران بعد ازدرمان تأثیردارند. بنابراین تدارک برنامه هایی برای بهبود افسردگی، اضطراب، افزایش درک افراد از بیماری و ارائه حمایت عاطفی کافی به این افراد بعد از درمان، برای ارتقای کیفیت زندگی آنان ضروری است. واژگان کلیدی: کیفیت زندگی، بیماری عروق کرونر قلب، اضطراب، افسردگی، ادراک بیماری، حمایت عاطفی، جراحی بای پس.